Điều trị thoái hóa khớp gối không dùng thuốc

1. Vì sao nên điều trị thoái hóa khớp gối không dùng thuốc?

Thoái hóa khớp gối là bệnh lý ảnh hưởng như thế nào?

Đầu gối là bộ phận chịu áp lực rất lớn, có vai trò quan trọng trong việc nâng đỡ cơ thể, điều khiển các vận động, sinh hoạt thường ngày. Thoái hóa khớp có thể xuất hiện và “tấn công” người bệnh bằng những cơn đau khó chịu.

Tại Việt Nam, tình trạng lạm dụng thuốc giảm đau thường xuyên diễn ra. Tuy nhiên, thuốc chỉ có tác dụng điều trị triệu chứng, cắt đứt cơn đau tạm thời. Về lâu dài, thuốc không có tác dụng lấy lại chức năng vận động của xương khớp mà còn ít nhiều để lại các tác dụng phụ, di chứng như: Thủng dạ dày, ảnh hưởng gan, thận, tim mạch…

Tùy theo từng giai đoạn bệnh mà bác sĩ có thể áp dụng các biện pháp điều trị thoái hóa khớp gối khác nhau. Khi sự kết hợp của các phương pháp không dùng thuốc và dược lý không thành công thì việc kiểm soát triệu chứng, điều trị phẫu thuật có thể được xem xét.

Hiện nay, các phương pháp điều trị thoái hóa khớp gối không dùng thuốc chủ yếu là giáo dục bệnh nhân, tập thể dục, phòng ngừa chấn thương, giảm cân ở bệnh nhân thừa cân, hay sử dụng các thiết bị hỗ trợ, tiêm huyết tương giàu tiểu cầu.

Tại Việt Nam, tình trạng bệnh nhân lạm dụng thuốc giảm đau trong điều trị bệnh thường xuyên diễn ra.

2. Các phương pháp điều trị thoái hóa khớp gối không dùng thuốc

a. Giáo dục bệnh nhân

Có thể nói, giáo dục bệnh nhân là nền tảng của mọi phương pháp điều trị thoái hóa khớp gối. Bệnh nhân cần chủ động kiểm soát tình trạng của mình càng nhiều càng tốt. Bệnh thoái hóa khớp là bệnh mãn tính, tiến triển theo thời gian. Mục tiêu của điều trị không phải là để khỏi bệnh mà là kiểm soát các triệu chứng khó chịu. Trong đó, quan trọng nhất là đau khớp và giới hạn vận động. Bệnh nhân hiểu biết đúng đắn về bệnh sẽ góp phần giảm đau và giúp người bệnh chấp nhận “sống chung với bệnh”.

b. Tập luyện

Tập luyện có tác dụng giảm cân, giúp duy trì mức cân nặng hợp lý và làm tăng sức căng của cơ. Cứ khoảng 450g trọng lượng cơ thể khi hoạt động sẽ tạo ra một lực tác động lên khớp gối tương đương gấp 6 lần. Do vậy, những người thừa cân, béo phì có nguy cơ thoái hóa khớp gối cao hơn so với người bình thường.

Tăng cường sức mạnh cơ có vai trò quan trọng trong việc chống lại bệnh lý thoái hóa khớp gối. Cơ quanh khớp gối hấp thụ các lực tác động lên khớp trong các hoạt động thường ngày, lúc chơi thể thao. Cơ càng khỏe thì khả năng hấp thụ lực càng tốt, càng giảm được triệu chứng thoái hóa khớp gối trên lâm sàng. Vì vậy, tập luyện thể dục, thể thao nhằm mục đích tăng sức căng, độ khỏe các cơ như cơ tứ đầu, cơ thon, cơ bán gân, cơ tam đầu cẳng chân… có vai trò quan trọng trong liệu trình điều trị.

Ngoài ra, các cơ này còn có vai trò quyết định đến động tác gấp – duỗi khớp gối. Các bài tập có tác dụng tăng sức căng, khỏe cho cơ vùng đùi, cẳng chân nhưng không làm tăng tải trọng cho khớp như: đi xe đạp, tập bơi, tập ngồi xổm, gấp duỗi gối có sức cản,…

c. Điều chỉnh chế độ sinh hoạt

Một chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp người bệnh luôn khỏe mạnh, nâng cao sức đề kháng và duy trì mức cân nặng hợp lý. Chế độ dinh dưỡng để điều trị thoái hóa khớp gối cần lưu ý:

• Giảm ăn tinh bột
• Giảm thịt đỏ, thịt đóng hộp, thực phẩm nhiều dầu mỡ, nội tạng.
• Hạn chế các sản phẩm bơ sữa có nhiều chất béo bão hòa
• Hạn chế các loại thức ăn nhanh, nước ngọt, bánh kẹo hay các món ăn nhiều đường, muối
• Tăng cường rau xanh, đặc biệt đậu bắp, mồng tơi, bông cải xanh, hành tây…
• Bổ sung thêm chất dinh dưỡng omega 3 từ các loại thực phẩm: quả óc chó, cas hồi, cá thu, cá mòi, cá trích…
• Bổ sung thêm các loại vitamin từ trái cây, rau củ,…

Tăng cường thực đơn thêm các loại vitamin từ trái cây, rau củ,…

d. Đeo nẹp chỉnh hình

Nẹp gối thường được sử dụng điều trị thoái hóa khớp gối trong trường hợp thoái hóa một khoang (thường gặp khoang trong) dẫn đến chân vẹo trong hoặc có xu thế vẹo trong (nếu thoái hóa khoang trong), hoặc có xu thế vẹo ngoài (nếu thoái hóa khoang ngoài). Khi đeo nẹp, lực tỳ lên gối, đặc biệt trên khoang thoái hóa sẽ được hạn chế. Nhờ đó, bệnh nhân giảm được triệu chứng đau, cải thiện chức năng gối, điều chỉnh được dáng đi.

Nẹp barnes được phát triển từ những năm 1990 và được sử dụng phổ biến ở bệnh nhân thoái hóa khớp gối. Với bản thiết kế nẹp bản lề, cứng, 3 điểm tỳ khi mang, bệnh nhân sẽ thấy triệu chứng đau giảm đi rõ rệt, tăng biên độ vận động của gối.

e. Vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu cũng góp phần giảm đau, chữa tư thế xấu và duy trì dinh dưỡng cơ ở cạnh khớp, làm tăng sức mạnh của cơ.

Các phương pháp nhiệt trị liệu có tác dụng giảm đau, chống co cứng cơ, giãn mạch, tăng cường chuyển hóa dinh dưỡng như tia hồng ngoại, chườm ngải cứu, đắp paraphin, tắm ngâm suối bùn nóng…

Các phương pháp điện trị liệu như sóng ngắn, có tác dụng nhiệt nóng ở sâu, tăng cường chuyển hóa, chống phù nề, chống viêm giảm đau. Dòng xung điện tác dụng vào sâu kích thích thần kinh cơ, giảm đau, tăng cường chuyển hóa.

Siêu âm làm mềm tổ chức tổn thương xơ sẹo bên trong sâu, chống viêm, giảm đau, tăng cường chuyển hóa và tăng tái tạo tổ chức.

f. Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (PRP)

Phương pháp này có độ an toàn cao, quá trình điều trị nhẹ nhàng.

Điều trị thoái hóa khớp gối bằng tiêm huyết tương giàu tiểu cầu cũng được chứng minh an toàn, hiệu quả, nhanh chóng chấm dứt triệu chứng đau. Huyết tương giàu tiểu cầu được tách chiết trực tiếp từ máu của bệnh nhân. Chính vì vậy, phương pháp này có độ an toàn cao, quá trình điều trị nhẹ nhàng.

Hiện nay, các phương pháp điều trị thoái hóa khớp gối không dùng thuốc luôn được ưu tiên trước so với các phương pháp khác, đặc biệt với các trường hợp bệnh nhẹ và chưa có biến chứng. Bên cạnh việc tuân thủ theo điều trị của bác sĩ cơ xương khớp, bệnh nhân cũng cần tập cho mình một lối sống lành mạnh, đảm bảo. Hy vọng bài viết của IVIE - Bác sĩ ơi cung cấp cho bạn đọc nhiều thông tin bổ ích nhất.

1900 3367