Phân biệt chứng lão thị và viễn thị ở người cao tuổi

1. Mắt hoạt động như thế nào?

Mắt nhìn tốt được hiểu là thị lực tốt, đó là sự quan sát rõ nét một vật. Mắt đóng vai trò của một thấu kính hội tụ, khi các tia sáng hội tụ ngay trên võng mạc, hình ảnh sẽ chân thực và rõ nét nhất. Khi ảnh của vật nằm trước hay sau võng mạc, hệ thống điều tiết của mắt gồm cơ thể mi, dây chằng Zinn, thủy tinh thể sẽ hoạt động với mong muốn đưa ảnh quay trở về võng mạc. 

Phân biệt chứng lão thị và viễn thị ở người cao tuổi

Ở mắt chính thị, hình ảnh một điểm ở vô cực được tạo thành ở võng mạc. Vì vậy lúc mắt nghỉ ngơi và không điều tiết, chúng ta nhìn thấy hình ảnh rõ nét của một vật cách 5 – 6 mét. Trái lại, khi ảnh của vật ở trước hoặc sau võng mạc, vật trở nên nhòe và không sắc nét, hãy cảnh giác đến tật khúc xạ. Mắt không chính thị hay còn gọi là tật khúc xạ được phân làm 4 loại: Cận thị, viễn thị, lão thị và loạn thị.

a. Viễn thị là gì?

Trái ngược với cận thị, viễn thị xảy ra khi trục nhãn cầu quá ngắn hoặc giác mạc quá cong làm ánh sáng hội tụ ở phía sau võng mạc. Khi nhìn xa, tương tự như khi ta đưa vật ra xa thấu kính hội tụ, ảnh sẽ di chuyển lại gần võng mạc giúp sự vật rõ ràng hơn. Điều này giúp giải thích hiện tượng đưa sách báo ra xa ở người già. Tuy nhiên khi bị viễn thị nặng, khả năng nhìn xa này của mắt cũng giảm. Còn những lúc quan sát mọi thứ ở cự lỵ gần thì ảnh lại bị đẩy ra xa, lúc này hệ điều tiết của mắt sẽ phải hoạt động. Thể thủy tinh phồng ra để kéo ảnh từ sau ra trước, vì vậy điều tiết khiến mắt nhìn rõ trở lại. Đây cũng là lý do người bị viễn thị nhẹ thị lực nhìn xa vẫn đạt 10/10. 

Gọi hotline 19003367 hoặc Tải ứng dụng IVIE - Bác sĩ ơi để đặt khám ưu tiên, nhanh chóng, giảm thời gian chờ đợi tại các Bệnh viện tuyến trung ương và các phòng khám hàng đầu tại Hà Nội, Đà Nẵng và Thanh Hóa.

Viễn thị thường xuất hiện từ lúc mới sinh ra và có xu hướng di truyền trong gia đình. Một số trường hợp trẻ tự khỏi do mắt tự điều chỉnh. Ở người cao tuổi, đa phần viễn thị tiếp nối lúc còn nhỏ nên diễn biến cũng nặng nễ hơn. Người lớn tuổi mắc viễn thị, thường có các biểu hiện sau:

• Nhức và mỏi mắt do mắt phải điều tiết thường xuyên.

• Nhìn gần và xa đều kém.

• Da trán nhăn do phải cố gắng điều tiết khi nhìn.

• Đọc sách đưa ra xa.

b. Lão thị là gì?

Thuật ngữ “lão thị” đã thể hiện rõ ràng sự lão hóa của mắt. Thật vậy, đây là hiện tượng sinh lý tự nhiên ở người cao tuổi, đặc biệt là đối tượng từ 40 tuổi trở lên. Nghiên cứu cho thấy 85% người trên 45 tuổi mắc phải lão thị. 

Cơ chế lão thị là hệ thống điều tiết của mắt bắt đầu suy giảm. Hãy coi mắt giống như một chiếc máy ảnh. Ống kính trong máy ảnh có khả năng tự động lấy nét các vật thể dù chúng ở gần hay xa, hệ thống điều tiết của mắt cũng vậy. Nhưng càng lớn tuổi, thể thủy tinh càng mất đi độ đàn hồi, hệt như một quả bóng cao su bị cứng không thể phồng được nữa, nên không thể kéo ảnh từ sau ra trước. 

Do đó khi đưa tờ báo lại gần mắt, sự điều tiết mất đi, hình ảnh không còn rõ nét. Ngược lại đưa tờ báo ra xa, không cần phải điều tiết, mắt lấy lại thị lực vốn có của nó. Vì vậy, người lão thị có cảm giác nhìn xa rõ hơn, nhưng thực chất là lão thị không ảnh hưởng đến khả năng nhìn ra của họ. 

Các triệu chứng của lão thị có thể nhận thấy:

- Cần nhiều ánh sáng khi đọc.

- Nhìn mờ ở khoảng cách đọc trước đây.

- Đưa sách báo ra xa.

- Nhức đầu khi làm việc gần.

- Mỏi mắt.

Các triệu chứng trên xuất hiện từ sau 40 tuổi, trước đó thị lực của người bệnh vẫn bình thường.

2. Phân biệt viễn thị và loạn thị ở người cao tuổi

Dựa vào các đặc điểm của viễn thị và loạn thị đã trình bày ở trên, có thể nhận thấy điểm chung và sự khác biệt của 2 tật khúc xạ này.

a. Điểm giống nhau

Lão thị và viễn thị giống nhau ở điểm nhìn gần không rõ. Khi tuổi lớn dần, tình trạng càng nặng lên. Người bệnh thường phải đưa sách báo ra xa để đọc tốt hơn, thường xuyên nhức và mỏi mắt thậm chí nhức đầu chóng mặt, gây khó chịu cho người bệnh. Ở người lớn tuổi, đôi khi đây chính là lý do khiến nếp nhăn trán nhiều hơn, mất đi sự tập trung đồng thời ảnh hưởng đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống. Cả hai điều được điều trị bằng các loại kính hội tụ hoặc phẫu thuật mắt.

b. Điểm khác nhau

3. Dự phòng loạn thị và viễn thị 

 “Đôi mắt là cửa sổ tâm hồn”, dù cho mắc phải viễn thị hay lão thị, bạn cũng phải bảo vệ đôi mắt bằng các cách thức sau:

- Luyện tập mắt thường xuyên.

- Làm việc trong môi trường đủ ánh sáng.

- Tránh ngồi trước màn hình máy tinh, điện thoại, tivi quá lâu. Nên thư giãn mắt ít nhất 2 phút sau mỗi 25 phút làm việc.

- Khám mắt định kỳ.

- Tuân thủ điều trị và lời khuyên của bác sĩ, đeo kính đúng độ khi mắc phải các bệnh lý về mắt. 

- Dự phòng và kiểm soát đái tháo đường, tăng huyết áp và các bệnh lý mạn tính.

- Chế độ dinh dưỡng đầy đủ, uống đủ nước mỗi ngày.

Tổng kết lại, ở người lớn tuổi khả năng mắc viễn thị và lão thị càng phổ biến. Tuy triệu chứng gần giống nhau nhưng cơ chế gây bệnh và phương thức điều trị là khác nhau. Người bệnh nên chủ động phòng tránh và khám mắt tại các cơ sở có phòng khám chuyên khoa khi thấy bất thường. Mọi thắc mắc vui lòng liên hệ IVIE - Bác sĩ ơi để được giải đáp nhanh nhất.

Cẩm nang IVIE - Bác sĩ ơi cung cấp cho bạn các bí quyết khám bệnh tại Hà Nội và Hướng dẫn khám bệnh tuyến trung ương với những thông tin đắt giá và chính xác nhất.

Chúc bạn và gia đình luôn khỏe mạnh!