Hẹp động mạch cảnh: Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết sớm

IVIE - Bác sĩ ơi nhận ra một quan điểm cũ kỹ và sai lầm của nhiều bạn trẻ cho rằng: “hẹp động mạch cảnh là bệnh cảnh đơn giản, dễ điều trị và thường chỉ gặp ở người già”. Nhưng trên thực tế thì đây là tình trạng nguy hiểm ở mức báo động cần được dự phòng và điều trị nghiêm ngặt. Ngày nay với sự tiến bộ của khoa học, việc tìm kiếm nguyên nhân và nhận biết sớm các dấu hiệu hẹp động mạch cảnh đã thu về rất nhiều kết quả khả quan. Bước đầu giúp giảm thiểu các bệnh lý nguy hiểm có căn nguyên từ hẹp động mạch cảnh như đột quỵ, nhồi máu não. Cùng IVIE - Bác sĩ ơi  tìm hiểu về các nguyên nhân, dấu hiệu của hẹp động mạch cảnh.

Hẹp động mạch cảnh là gì?

Hẹp động mạch cảnh được định nghĩa là lòng ống bị hẹp do tắc nghẽn hoặc co thắt. Tình trạng hẹp có thể là tạm thời hoặc vĩnh viễn. Được biết, động mạch cảnh là một trong những động mạch lớn có nhiệm vụ cung cấp máu giàu oxy nuôi dưỡng các bộ phận của não. Nên khi bị hẹp, dòng máu luân chuyển bị cản trở khiến lưu lượng máu nuôi não giảm dần. Điều này có thể dẫn tới các cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua, đột quỵ não...

Não bộ là cơ quan tối cao chi phối mọi hoạt động của cơ thể. Vậy nên hẹp động mạch cảnh luôn là bệnh lý nguy hiểm được xếp vào nhóm ưu tiên hàng đầu cần phải được dự phòng và tầm soát sớm.

Nguyên nhân của hẹp động mạch cảnh

Bình thường trong cơ thể luôn có các cơ chế bù trừ để quá trình vận chuyển máu trong động mạch diễn ra suôn sẻ. Các cơ chế bảo vệ như sự co giãn động mạch hoặc tốc độ dòng máu có khả năng cuốn trôi vật cản. Vậy nên khi các yếu tố bất lợi gia tăng có thể dẫn tới tình trạng hẹp động mạch cảnh.

- Tăng tích tụ các mảng xơ vữa trong bệnh lý xơ vữa động mạch cảnh hoặc mảng xơ vữa di chuyển từ nơi khác tới não do sự luân chuyển của vòng tuần hoàn.

- Cục huyết khối lớn, trong đó huyết khối tiểu cầu thường dễ tan và có thể gây nên tình trạng hẹp động mạch cảnh tạm thời.

- Sự co thắt mạch máu không rõ nguyên nhân hoặc xuất phát từ một số bệnh lý như tăng huyết áp quá cao, sang chấn sọ não, sản giật...

- Bóc tách động mạch cảnh

- Viêm động mạch do giang mai, bệnh Takayasu...

Trên thực tế, nguyên nhân do các mảng xơ vữa, cục huyết khối hoặc co thắt mạch máu là chủ yếu. Tuy nhiên cần lưu ý vấn đề tái lập tuần hoàn ở vùng thiếu máu do cục máu được giải phóng hay trôi đi. Điều này rất nguy hiểm vì nó có thể làm bệnh cảnh lâm sàng nặng lên do sự lan rộng vùng thiếu máu hoặc xuất tình trạng hẹp thứ phát ở các vị trí khác. 

Dấu hiệu nhận biết sớm hẹp động mạch cảnh không nên bỏ qua

Hẹp động mạch cảnh được chẩn đoán dựa vào, hình ảnh chụp mạch số hóa xóa nền (DSA). Đây là kỹ thuật hiện đại, mắc tiền nền chỉ định rất hạn chế. Bên cạnh đó còn có rất nhiều xét nghiệm hữu ích khác. Ngoài chẩn đoán hình ảnh thì lâm sàng là yếu tố quan trọng không kém. Chỉ khi có các dấu hiệu bất thường, các bác sĩ mới định hướng nguyên nhân và có những chỉ định xét nghiệm cũng như điều trị thích hợp. Bên cạnh đó, tự phát hiện sớm các triệu chứng là cách tốt nhất để bảo vệ bản thân tránh khỏi những biến chứng nguy hiểm do hẹp động mạch cảnh gây ra. Cùng IVIE - Bác sĩ ơi điểm qua các dấu hiệu nhận biết sớm, thường gặp ở hẹp động mạch cảnh:

- Đau đầu, chóng mặt

- Hoa mắt, buồn nôn, nôn

- Tụt huyết áp khi thay đổi tư thế

- Nhìn mờ hoặc có thể bị mù tạm thời một hoặc cả hai mắt

- Suy giảm trí nhớ

- Rối loạn cảm giác nhẹ như cảm giác tê bì tay chân

- Xuất hiện các triệu chứng tiền triệu của đột quỵ như liệt, rối loạn vận động, rối loạn ngôn ngữ, cảm giác tê bì chân tay...

Các triệu chứng của hẹp động mạch cảnh xuất hiện tùy thuộc vào mức độ hẹp, vị trí hẹp và vùng não bị tổn thương. Thời gian đầu, các triệu chứng thường mơ hồ, dễ nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường như rối loạn tiền đình, thiếu máu lên não, hạ huyết áp tư thế.... Chỉ khi có hẹp khít, các tế bào não tổn thương hoại tử thật sự thì triệu chứng mới rầm rộ. Tuy nhiên ở giai đoạn này thì tiên lượng xấu, khả năng đáp ứng điều trị kém.

Vậy nên khi có các dấu hiệu bất thường xuất hiện cần đi khám tại các bệnh viện uy tín để được tầm soát sớm. Hy vọng bài viết cung cấp cho bạn đọc nhiều thông tin hữu ích nhất. Mọi thông tin chi tiết cần tư vấn, vui lòng liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ tốt nhất.