Sinh lý kinh nguyệt theo lứa tuổi

1. Thời kì sơ sinh

Nồng độ các loại nội tiết FSH, LH, Estradiol rất thấp trong cơ thể bé gái cho đến tuổi dậy thì. Một số bé gái có hiện tượng xuất huyết âm đạo lượng ít trong vài ngày đầu sau sinh. Điều này được lí giải là do trong quá trình mang thai một lượng nhỏ estrogen từ mẹ sẽ truyền qua nhau thai vào con. Lượng estrogen này sau sinh được cơ thể con đào thải ra ngoài, và sự đào thải đó làm bong tróc nội mạc tử cung gây ra máu âm đạo ít sau sinh.

Ngoài thời điểm này ra thì xuất huyết âm đạo ở bé gái trước tuổi dậy thì đều là bệnh lý và cần được thăm khám, khảo sát.

2. Thời kì dậy thì

Khi bé gái bước vào tuổi dậy thì, hoạt động trục nội tiết vùng dưới đồi- tuyến yên- buồng trứng bắt đầu hoạt động, kết quả của quá trình này là có sự phóng noãn và bé gái có kinh lần đầu. Tuy nhiên, thực chất sự có kinh này không phải là mở đầu của sự dậy thì mà sự dậy thì đã diễn ra 1-2 năm trước đó với hiện tượng phát triển các đặc tính sinh dục thứ phát khác: như xuất hiện lông mu, lông nách, phát triển ngực...

Tuổi có kinh lần đầu phụ thuộc phần lớn vào di truyền, tuy nhiên có những yếu tố khác cũng ảnh hưởng đến thời điểm bắt đầu dậy thì và sự phát triển dậy thì như địa dư nơi ở, tiếp xúc ánh sáng, sức khỏe chung, dinh dưỡng và yếu tố tâm lý. Có mối liên quan rõ rệt về thời điểm hành kinh lần đầu giữa mẹ và con gái, giữa các chị em với nhau. 

Thường trong giai đoạn 1 đến 2 năm đầu tiên của sự hành kinh, kinh nguyệt sẽ có thể không đều do hoạt động trục nội tiết vẫn chưa ổn định. Có những trường hợp kinh thưa cả năm chỉ có kinh 1 đến 2 lần. Những trường hợp này kinh nguyệt sẽ ổn định trong những năm kế tiếp. Cá biệt có những trường hợp rong kinh có thể dẫn đến thiếu máu, ảnh hưởng đến cuộc sống của các bé gái. Trường hợp này các bé gái cần được đưa đến khám tại các cơ sở y tế.

Điều quan trọng trong giai đoạn này là cần được giáo dục giới tính và hướng dẫn các biện pháp tránh thai và hoạt động tình dục an toàn.

Tải ứng dụng IVIE - Bác sĩ ơi để Hỏi bác sĩ MIỄN PHÍ, bạn sẽ nhận được sự tư vấn nhanh nhất từ các chuyên gia y tế hàng đầu của tất cả các chuyên khoa và hoàn toàn ẩn danh!

3. Tuổi sinh sản

Điển hình của lứa tuổi này là chu kì kinh nguyệt đều đặn, có kinh nguyệt hàng tháng. 

Rối loạn kinh nguyệt trong lứa tuổi này thường xảy ra do stress, do hoạt động thể lực quá sức, giảm cân đột ngột, do dùng thuốc tránh thai khẩn cấp,… Các trường hợp trong lứa tuổi này vòng kinh dài, kinh thưa, vô kinh thường gặp hội chứng buồng trứng đa nang.

4. Trong thai kì- Sau mang thai

Thai kì duy trì nồng  độ progesterol cao lúc đầu và theo sau đó là nồng độ estradiol cao. Các nội tiết này ức chế sự phóng noãn và vô kinh là bình thường trong thai kì. FSH và LH giảm xuống rất thấp từ thời điểm làm tổ của phôi. 

Sau mang thai- giai đoạn hậu sản: Ban đầu trục nội tiết sinh sản vẫn còn bị ức chế do thai kì. Nếu không cho con bú, kinh nguyệt sẽ trở lại trong vài tuần và phóng noãn sẽ xuất hiện trong vài tháng. 

5. Quanh mãn kinh

Tùy vào mỗi cơ địa mà giai đoạn này tới sớm hay muộn thông thường xung quanh tuổi 50. Trong giai đoạn này kinh nguyệt không còn đều nữa. Vòng kinh sẽ có sự thay đổi, dài ngắn thất thường. Đa số sự rối loạn này sẽ tiến triển theo chiều hướng là vòng kinh mau dần sau đó dài dần rồi tắt hẳn.

Song song với rối loạn kinh nguyệt sinh lý tiền mãn kinh, cần loại trừ các nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt khác như u xơ tử cung, u lạc nội mạc tử cung, polyp buồng tử cung, ung thư….

6. Mãn kinh

Mãn kinh được xác lập khi phụ nữ ở độ tuổi tiền mãn kinh 2 năm liên tiếp không có kinh thì bước sang giai đoạn mãn kinh.

Những rối loạn về ra máu từ tử cung giai đoạn này thường có nguyên nhân và cần đi tìm, một trong những nguyên nhân hàng đầu là ung thư nội mạc tử cung, quá sản nội mạc tử cung,…

Cuộc đời của mọi phụ nữ đều trải qua tất cả các giai đoạn đã nêu ở trên. Hiểu biết về các đặc điểm sinh lý chu kì kinh nguyệt theo lứa tuổi sẽ giúp phát hiện các trường hợp bất thường và can thiệp sớm khi cần thiết.

Cẩm nang IVIE - Bác sĩ ơi cung cấp cho bạn các bí quyết khám bệnh tại Hà Nội và Hướng dẫn khám bệnh tuyến trung ương với những thông tin đắt giá và chính xác nhất.

Chúc bạn và gia đình luôn khỏe mạnh