Những điều bạn nên biết về máy PET CT

1. Máy PET CT là gì? Nguyên lý của PET CT

PET CT là phương tiện chẩn đoán hình ảnh kết hợp cùng với y học hạt nhân để tăng thêm hiệu quả chẩn đoán và kết quả điều trị. Đặc biệt chụp máy PET CT ( viết tắt Positron Emission Tomography and Computed Tomography) là sự phối hợp của máy PET và cắt lớp vi tính.

Chẩn đoán hình ảnh thể hiện vị trí giải phẫu( CT), và chức năng các tế bào có dấu hiệu bất thường chuyển hóa trong cơ thể (PET). 

PET CT đem lại thêm hiệu quả trong chẩn đoán và điều trị

PET CT là sử dụng chất phóng xạ, về nguyên lý một loại dược chất phóng xạ có khả năng phát positron được gắn với chất đánh dấu tự nhiên như glucose (tức là đường, nước hoặc ammonia). Hợp chất này được gọi là chất đánh dấu phóng xạ. Khi chất phóng xạ đi đến các cơ quan mà ở đó chất đánh dấu sẽ được sử dụng để tạo năng lượng. Người bệnh nhân được dùng chất phóng xạ. Dược chất phóng xạ tập trung vào cơ quan cần khảo sát. Tia Gamma được phát ra bởi chất phóng xạ và được ghi nhận bởi gamma camera. Các tế bào ung thư sẽ cho tín hiệu nóng hơn trên hình ảnh PET. Dựa trên hình ảnh PET CT, bác sỹ có thể nói chính xác vị trí tế bào bị tình trạng chức năng bệnh lý.

Ngày nay tỷ lệ ung thư tăng lên, vai trò của chẩn đoán hình ảnh phát hiện sớm đưa lại hiệu quả cao trong điều trị, kéo dài cuộc sống và chất lượng cho bệnh nhân.

a. Ưu điểm của PET CT

Đánh giá : Đánh giá về mặt chuyển hóa của tổn thương, và giải phẫu.

PET còn được sử dụng trong theo dõi kết quả điều trị hóa chất và/hoặc xạ trị một số ung thư.

Dựa vào hình ảnh PET, độ nhạy và độ đặc hiệu chẩn đoán giai đoạn ung thư trước hoặc sau điều trị được cải thiện rõ rệt so với sử dụng cắt lớp vi tính đơn thuần. 

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh PET/CT chính xác hơn từ 10 – 15% so với sử dụng PET riêng rẽ trong xác định giai đoạn ung thư.

b. Nhược điểm của PET CT

Hình ảnh kém hơn CLVT, giá thành cao, chưa phổ biển ở các địa phương. Máy có chủ yếu ở các tuyến trung ương, nên chưa phổ biến cho các người dân xa tuyến trung ương sử dụng.

Ngoài ra, bạn có thể tìm hiểu thêm về các vai trò của phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác, để có biện pháp phòng ngừa sớm, tránh biến chứng của bệnh.

2. Chụp CLVT khác với chụp PET CT như thế nào? Chụp PET CT có thay thế được chụp CLVT và chụp cộng hưởng từ hay không?

Việc chẩn đoán bệnh tật cần đa phương thức, để phối hợp nhằm mang lại cho bác sỹ các góc nhìn khác nhau. Chụp CLVT, MRI ( cộng hưởng từ)  là phương pháp phổ biến, giá thành không quá đắt, chẩn đoán u một cách khá tốt. Vì vậy thường được sử dụng chỉ định đầu tay khi xác định khối u. Đặc biệt vai trò khá rõ ràng của chụp CLVT hoặc cộng hưởng từ có tiêm thuốc. vì vậy trong những chỉ định không quá cần thiết, không cần chụp PET CT. Nó không thể thay thế được vai trò của cộng hưởng từ và cắt lớp vi tính.

Chụp PET- CT là bổ sung trong những trường hợp khó

Chụp PET- CT là bổ sung trong những trường hợp khó ví dụ : di căn hạch đơn độc, hoặc khối u nguyên phát ở đâu, trong khi chất chỉ điểm xét nghiệm tăng cao( các chất chỉ điểm ung thứ ví dụ như (CA 15.3, CA 19.9,CA 125 hoặc AFP) khi đó mới được chỉ định chụp PET CT. Nguyên nhân của việc chỉ định hạn chế này do chi phí của PET cao, bảo hiểm y tế chi trả ít, và các bệnh viện tuyến tỉnh cũng chưa đủ điều kiện để trang bị máy. Trang thiết bị máy đắt tiền.

Tổng đài tư vấn và đặt lịch khám và chẩn đoán hình ảnh tại các bệnh viện tuyến trung ương, phòng khám uy tín và xét nghiệm tại nhà hoặc Tải ứng dụng Bác sĩ ơi - IVIE - Bác sĩ ơi để xem thông tin các CSYT và đặt lịch chủ động hơn!

1900 3367

3. Vai trò của nó trong bệnh lý ung thư

Vai trò của PET CT trong ung thư là gì?

Tìm tổn thương ung thư nguyên phát mà chưa rõ xuất phát từ bộ phận nào. Phát hiện hạch, di căn xa, đánh giá giai đoạn bệnh mà CT, MRI thường gặp khó khăn tránh bỏ sót các hạch nhỏ hơn 1 cm.  Đánh giá, tiên lượng đáp ứng với điều trị (hóa trị, xạ trị), hiệu quả điều trị. Phân biệt những bất thường sau điều trị là tổn thương ung thư còn lại hay tổ chức hoại tử, xơ hóa.

PET CT có vai trò trong sàng lọc ung thư

Sàng lọc ung thư: ở một số đối tượng gia đình có nguy cơ cao ví dụ gia đình có tiền sử ung thư vú, các phương tiện sàng lọc bình thường không phát hiện dấu hiệu nghi ngờ.Bác sỹ có thể chụp PET CT một phương tiện cao cấp, để sàng lọc. Ngoài ra ứng dụng nhiều trong ung thư, còn ứng dụng trong lĩnh vực thần kinh (đánh giá sa sút trí tuệ, co giật do động kinh kháng với điều trị nội khoa), một số bệnh lý tim mạch.

4. Cần có những lưu ý gì khi chụp PET?

Lưu ý khi chụp PET CT bao gồm:

a. Trong quá trinh chuẩn bị người bệnh

Người bệnh nhịn ăn ít nhất 4 giờ trước khi được tiêm thuốc chụp PET/CT. Quá trình khai thác tiền sử bệnh, thai nghén hay đang cho con bú, lập hồ sơ cho mỗi người bệnh. Kiểm tra đường huyết trước khi thực hiện tiêm 18F-FDG (đường huyết nhỏ hơn 8,0 mmol/l). Đánh giá chức năng thận trước, nếu có chỉ định sử dụng thuốc cản quang bằng cách xét nghiệm ure và createnin. Sau khi tiêm 18F-FDG, người bệnh uống nhiều nước trước khi chụp hình. 

Trước khi vào phòng chụp, yêu cầu người bệnh đi tiểu hết, sau 30 phút để chất phóng xạ giải phóng đi khắp cơ thể, và được đưa người bệnh vào phòng chụp.

b. Hướng dẫn người bệnh sau khi chụp PET và PET/CT

Hướng dẫn người bệnh đi tiểu và uống nhiều nước để đi tiểu nhiều lần. Người bệnh hạn chế tiếp xúc với một số đối tượng trong vòng 24 giờ với phụ nữ đang mang thai và trẻ em.

PET CT là phương tiện chẩn đoán hình ảnh khá mới mẻ đối với bạn đọc, bác sỹ viết bài này giải thích một số khái niệm và cách hoạt động về nó. Cảm ơn bạn đọc đã theo dõi và quan tâm.

IVIE - Bác sĩ ơi - Nền tảng đặt lịch khám bệnh online hàng đầu tại Việt Nam, giúp kết nối người bệnh với hệ thống bệnh viện tuyến trung ương, Bệnh viện tư hàng đầu, phòng khám uy tín trên cả nước. Để đặt lịch khám ưu tiên tại cơ sở gần nhất, đặt hẹn với bác sĩ theo yêu cầu hoặc đặt lịch xét nghiệm tại nhà, bạn có thể liên hệ tới IVIE - Bác sĩ ơi để được hỗ trợ.

1900 3367