Ung thư tuyến giáp thể nhú và tiến triển bệnh lý

1. Ung thư tuyến giáp thể nhú là gì?

Có 4 loại ung thư tuyến giáp nói chung gồm: Thể nang, thể nhú, thể tủy và thể không biệt hóa trong đó thể tủy và thể không biệt hóa có tiên lượng xấu. Diễn tiến ban đầu của  một bệnh ung  thư thường âm thầm cho đến khi có triệu chứng phình to, sưng đau vùng cổ kèm nói khó, nuốt nghẹn, nặng hơn sẽ là di căn hạch và các cơ quan xa, mệt mỏi. Người bệnh có thể phát hiện sớm bằng cách tái khám sức khỏe định kỳ có gói xét nghiệm chức năng và hình thái tuyến giáp.

Ung thư tuyến giáp thể nhú, còn được gọi là ung thư biểu mô tuyến giáp thể nhú, phát triển chậm. Tại Mỹ, ung thư biểu mô tuyến giáp chiếm khoảng 1% các loại ung thư và chiếm 0,2% các ca tử vong do ung thư. Hầu hết các loại ung thư này thuộc loại u nhú. Ung thư tuyến giáp thể nhú chiếm khoảng 80 – 85% các khối u ác tính tuyến giáp và là khối u ác tính phổ biến ở các nước cóc chế độ ăn thiếu hoặc thừa iod. Điều đáng mừng là ung thư tuyến giáp thể nhú có tiên tượng tốt với tỉ lệ sống sót trên 95% sau 25 năm.

2. Yếu tố nguy cơ 

Bất kỳ yếu tố nguy cơ nào được liệt kê dưới đây có thể làm tăng khả năng bạn phát triển bất kỳ dạng ung thư tuyến giáp nào, bao gồm cả ung thư tuyến giáp thể nhú:

- Tiền sử gia đình bị ung thư tuyến giáp.

- Lịch sử cá nhân hoặc gia đình của những người nghiện rượu.

- Bức xạ toàn thân để điều trị tủy xương.

- Tiếp xúc với mức độ bức xạ cao do tai nạn hạt nhân hoặc thử nghiệm vũ khí.

- Có tiền sử cá nhân hoặc gia đình mắc một số hội chứng di truyền, chẳng hạn như hội chứng Cowden (một rối loạn đặc trưng bởi các khối u lành tính phát triển trên da và niêm mạc được gọi là hamartomas).

Mặc dù các yếu tố nguy cơ chính của ung thư tuyến giáp thường gặp ở cả 4 loại, nhưng một số yếu tố hay gặp nhất đối với ung thư tuyến giáp thể nhú đó là phụ nữ thường gặp ung thư tuyến giáp thể nhú hơn nam giới. Vì vậy, là một phụ nữ được coi là một yếu tố nguy cơ.

Ngoài ra, những người dưới 50 tuổi có nhiều khả năng bị ung thư tuyến giáp thể nhú, đặc biệt là trong độ tuổi 30 – 50. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là người lớn tuổi không thể phát triển bệnh. Trên thực tế, người lớn trên 50 tuổi có xu hướng mắc các dạng ung thư tuyến giáp thể nhú mạnh hơn, mặc dù tốc độ tiến triển bệnh chậm hơn.

Tải ứng dụng IVIE - Bác sĩ ơi để đặt khám trực tuyến với bác sĩ hoặc gọi đến hotline 19003367 để được hướng dẫn sử dụng ứng dụng!

3. Triệu chứng

Nguyên nhân, triệu chứng của ung thư tuyến giáp, nhiều bệnh nhân thậm chí không gặp bất kỳ triệu chứng nào. Dấu hiệu đầu tiên của bệnh có thể là một khối u không đau trên tuyến giáp ở phía trước cổ, khối u này được gọi là nhân giáp .

Mặc dù không gây đau đớn, nhưng chỉ riêng một nốt tuyến giáp có thể đủ để đưa bạn đến phòng khám bác sĩ, nó thường rõ ràng bằng mắt hoặc bằng tay nhưng nhân giáp có thể gây ra các dấu hiệu và triệu chứng khác. Nếu các dấu hiệu như đau họng, khó nuốt hoặc thở và khàn giọng không biết mất sau 1 thời gian, bạn nên đến khám tại cơ sở chuyên khoa.

Đôi khi, bạn hoặc bác sĩ không thể nhìn thấy hoặc cảm nhận được một nhân tuyến giáp ung thư. Các bác sĩ sẽ nghi ngờ ung thư khi nhận thấy một hạch bạch huyết sưng lên, hoặc ghi nhận triệu chứng chán ăn, sụt cân nhanh của bạn. Các hạch bạch huyết chống lại nhiễm trùng và nằm khắp cơ thể. Nếu ung thư tuyến giáp lan đến các hạch bạch huyết ở cổ thì các hạch bạch huyết sẽ bị sưng lên.

Các hạch bạch huyết có thể trở nên to ra vì nhiều lý do. Ví dụ, khi bạn bị đau họng nghiêm trọng, các hạch bạch huyết ở cổ của bạn có thể sưng lên. Nhưng sau khi hết nhiễm trùng, các hạch bạch huyết trở lại kích thước bình thường. Vì vậy, nếu nhận thấy một hạch bạch huyết sưng lên trong một thời gian dài, hãy kể triệu chứng này cho bác sĩ nội tiết.

4. Chẩn đoán

a. Chọc hút bằng kim nhỏ

Cũng như tất cả các dạng ung thư, ung thư tuyến giáp được chẩn đoán xác định nhờ kết quả sinh thiết. Để xác định xem một nhân giáp có phải là ung thư hay không, các bác sĩ sử dụng phương pháp sinh thiết chọc hút bằng kim nhỏ (FNA). Đây thường là xét nghiệm đầu tiên mà bác sĩ sẽ sử dụng nếu họ nghi ngờ ung thư tuyến giáp — và trong một số trường hợp, nó có thể là xét nghiệm duy nhất được sử dụng.

Trong sinh thiết FNA, bác sĩ sẽ đưa một cây kim mỏng, rỗng vào các mô tuyến giáp và loại bỏ một mẫu tế bào. Bác sĩ có thể lặp lại điều này một vài lần để lấy mẫu từ các phần khác nhau của nốt sưng. Sau đó, các tế bào chiết xuất được kiểm tra dưới kính hiển vi để xác định xem chúng là tế bào lành tính hay ung thư. Điều này thường được thực hiện dưới sự hướng dẫn của siêu âm để xác định chính xác và đảm bảo rằng có đủ tế bào được trích xuất để các nhà giải phẫu bệnh đưa ra phán đoán.

b. Xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh

Bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm hình ảnh để chẩn đoán tiến triển của bệnh. Kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh phổ biến nhất cho bệnh ung thư tuyến giáp là siêu âm. Siêu âm sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh của tuyến giáp. Một dụng cụ cầm tay nhỏ được đặt trên da của tuyến giáp và truyền sóng âm thanh và tạo ra hình ảnh.

Siêu âm cho biết nhân giáp chứa dịch hay chất rắn (nhân rắn có nhiều khả năng là ung thư). Thêm vào đó, siêu âm làm nổi bật tất cả các nốt tuyến giáp và các hạch bạch huyết lân cận. Một lợi ích khác của siêu âm là nó giúp bác sĩ định hướng chính xác kim khi họ thực hiện sinh thiết chọc hút bằng kim nhỏ.

Ưu điểm của siêu âm là an toàn, nhanh chóng và không gây đau đớn. Nhược điểm của kĩ thuật này là không thể xác định chắc chắn nhân giáp có phải là ung thư hay không. Khi nhận thấy đặc điểm nghi ngờ trên siêu âm, các bác sĩ sẽ chỉ định sinh thiết FNA để xác nhận các phát hiện.

Bác sĩ cũng có thể yêu cầu chụp CT sau khi ung thư tuyến giáp để xác nhận nếu có gợi ý rằng ung thư có thể lan rộng ra bên ngoài tuyến giáp theo những cách nhất định. Chụp CT không thường được chỉ định tại thời điểm chẩn đoán ung thư tuyến giáp trừ khi có chỉ định, chẳng hạn như cần xem mối liên quan giữa ung thư với thực quản và khí quản.

5. Điều trị

Các kỹ thuật điều trị ung thư tuyến giáp thể nhú bao gồm:

- Phóng xạ tuyến giáp

- Thay thế hormone tuyến giáp

- Phẫu thuật ung thư tuyến giáp nhú

Tùy thuộc vào giai đoạn của bệnh mà các bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp hoặc phối hợp nhiều kỹ thuật.

 6. Biến chứng 

Các tế bào ung thư có 3 con đường di căn chính: Đường máu, đường bạch huyết và sang các cơ quan lân cận. Di căn hạch khu vực là cực kỳ phổ biến (50% trong số nhiều hơn) khi biểu hiện ban đầu của ung thư nhú thông thường. Ung thư tuyến giáp di căn hạch cổ tạo thành các nốt sưng ở vùng cổ, sờ vào di động, giới hạn không rõ ràng và không biến mất sau một thời gian như hạch của viêm họng. Di căn xa của ung thư biểu mô nhú đến phổi và xương xảy ra trong 5–7% trường hợp.

7. Ngăn ngừa ung thư tuyến giáp thể nhú

Hiện nay vẫn chưa xác định chính xác nguyên nhân gây ra ung thư biểu mô tuyến giáp thể nhú), vì vậy không thể ngăn ngừa hoàn toàn. 

Liệu pháp bức xạ (ví dụ: X-quang) có thể cần thiết cho con bạn nếu trẻ mắc bệnh nghiêm trọng. Nhưng nếu những xét nghiệm này không hoàn toàn cần thiết đối với trẻ thì tốt nhất bạn không nên thực hiện chúng. Mặc dù vậy, nói chung, chụp X-quang thường quy không gây ra sự phơi nhiễm bức xạ đáng kể sẽ làm tăng nguy cơ ung thư tuyến giáp (trong trường hợp không có xạ trị bên ngoài).

Nếu nhận thấy có các dấu hiệu bất thường vùng tuyến giáp, bạn nên nhanh chóng đến các cơ sở y tế để được khám, kiểm tra và phát hiện sớm các bệnh lý tuyến giáp. Hy vọng bài viết cung cấp cho bạn đọc nhiều thông tin bổ ích. Mọi chi tiết cần tư vấn và kết nối bác sĩ, vui lòng liên hệ với IVIE - Bác sĩ ơi để được hỗ trợ tốt nhất. 

Cẩm nang IVIE - Bác sĩ ơi cung cấp cho bạn các bí quyết khám bệnh tại Hà Nội và Hướng dẫn khám bệnh tuyến trung ương với những thông tin đắt giá và chính xác nhất.

Chúc bạn và gia đình luôn mạnh khỏe!