Tư vấn và chăm sóc người bệnh lao có HIV/AIDS

1. Tư vấn cho người lao có HIV/AIDS

Tư vấn là quá trình trao đổi và tác động hỗ trợ giữa người tư vấn và người bệnh hoặc người thân, gia đình của người bệnh nhằm mục đích.

- Cung cấp các thông tin cần thiết về lao, HIV/AIDS giúp họ biết về bệnh và tiếp tục cuộc sống của mình như thế nào? 

- Thuyết phục họ áp dụng các biện pháp điều trị, dự phòng để tự bảo vệ mình và cho người khác, đồng thời tham gia vào hoạt động phòng chống bệnh.

Rất cần hoạt động tư vấn vì

 - HIV/AIDS chưa có vaccin dự phòng, chưa chữa được bệnh, chỉ có thuốc kìm hãm sự phát triển của virus. Khi nhiễm bệnh rồi, trong thời gian đầu khi chưa bị suy giảm miễn dịch người bị nhiễm vẫn khoẻ nên dễ lây truyền bệnh trong cộng đồng. Người biết đã nhiễm HIV/AIDS hoặc lao HIV(+) đểu lo sợ, mặc cảm buồn rầu, sợ bị xa lánh phân biệt đối xử nên thường có những hành động tiêu cực: không chấp nhận điều trị hoặc manh động, làm lây cho người khác, tự sát... 

- Việc dự phòng lây nhiễm HIV/AIDS vẫn có kết quả bằng cách thay đổi hành vi.

- Bệnh lao vẫn có thể chữa khỏi ở những người nhiễm HIV/AIDS mà việc

tuân thủ các nguyên tắc điều trị là trên hết và việc kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng các thuốc chống lao và kịp thời phát hiện các phản ứng phụ.

Một số kỹ năng tư vấn: Khi tư vấn cho người bệnh lao/HIV-AIDS, người thân và gia đình người tư vấn phải:

- Chăm chú lắng nghe người bệnh kể hỏi. 

- Cố gắng hiểu rõ câu hỏi, lời kể. 

- Nếu có hỏi lại nên dùng câu hỏi dễ hiểu, thông cảm và tôn trọng. 

- Không phê phán các hành vi. 

- Chỉ cung cấp những thông tin đúng. 

- Nắm vững những điều cần biết về lao và HIV/AIDS.

Tải ứng dụng IVIE - Bác sĩ ơi để đặt khám trực tuyến với bác sĩ hoặc gọi đến hotline 19003367 để được hướng dẫn sử dụng ứng dụng!

2. Chăm sóc người bệnh lao có HIV/ AIDS

Người bệnh lao và nhiễm HIV/AIDS cần được chế độ chăm sóc đặc biệt ở bệnh viện và ở nhà.

- Khi sốt

• Cởi bỏ quần áo. 
• Uống nhiều nước. 
• Khi nhiệt độ từ 39°C trở lên: uống thuốc hạ nhiệt.

- Khi ỉa chảy

• Bù nước điện giải (ở nhà: uống oresol, oralit).
• Dự phòng ăn uống sạch và an toàn thực phẩm. 

- Khi có tổn thương ngoài da

• Rửa sạch bằng nước muối, thấm khô. Băng vô khuẩn. 
• Hạn chế gõ, chỉ xoa, cắt ngắn móng tay. 
• Áo quần thay ra để vào túi riêng, ngâm nước Javel 1% trong 20 phút trước khi giặt, Người giặt phải dùng găng tay cho tới khi phơi xong. Quản áo không dùng lại thì đốt hoặc ngâm nước Javen 1% sau 20 phút mới bỏ vào thùng rác.

- Vệ sinh răng miệng

Đánh răng bằng bàn chải mềm sau khi ăn. 

• Súc miệng bằng các dung dịch sát khuẩn. 
• Đau đớn thể xác

Là do nằm lâu hoặc bệnh khác như Herpes zoster, rối loạn thần kinh cảm giác.

• Thư giãn, xoa bóp, nằm nệm êm.
• Dùng thuốc giảm đau: paracetamol, aspirin... 

Lo âu buồn rầu, chán nản

• Cần có sự an ủi động viên của người thân, người lớn tuổi có uy tín, đặc | biệt là người cùng cảnh ngộ.
• Thuốc an thần chỉ dùng khi thật cần thiết. 

Quá trình chẩn đoán bệnh lao ở người nhiễm HIV cần dựa vào triệu chứng lâm sàng, phải sàng lọc để phát hiện 4 triệu chứng ho, sốt, sụt cân, ra mồ hôi đêm với bất kỳ thời gian nào. 

Về cận lâm sàng, khi có dấu hiệu bất thường nghi nhiễm lao trên phim chụp X-quang ở bệnh nhân có triệu chứng nghi mắc bệnh lao kể trên có thể chẩn đoán xác định bệnh lao; các xét nghiệm khác như xét nghiệm đờm nhuộm soi trực tiếp, nuôi cấy môi trường lỏng MGIT cũng nên thực hiện, cần ưu tiên chỉ định xét nghiệm Xpert MTB/RIF cho người nhiễm HIV. 

Bên cạnh việc chẩn đoán loại trừ lao tiến triển trên người nhiễm HIV thì cần loại trừ khả năng và lưu ý quá trình sàng lọc trên lâm sàng trong trường hợp người bệnh không có bất kỳ triệu chứng nào trong 4 triệu chứng ho, sốt, sụt cân, ra mồ hôi trộm thì có thể loại trừ bệnh lao hoạt động và có thể chỉ định điều trị bệnh lao tiềm ẩn bằng thuốc Isoniazid sớm. Quy trình chẩn đoán lao phổi ở người nhiễm HIV được thực hiện theo hướng dẫn quy định của Bộ Y tế.

Người mắc bệnh cần tuân thủ tuyệt đối phác đồ điều trị cũng như những nguyên tắc sử dụng thuốc để làm giảm tối đa biến chứng của bệnh. Nhằm nâng cao thể trạng và tinh thần của người bệnh, gia đình, bạn bè cần có sự động viên, giúp đỡ để tránh cho người bệnh mặc cảm tự ti, mất niềm tin về bản thân mình.

Cẩm nang IVIE - Bác sĩ ơi cung cấp cho bạn các bí quyết khám bệnh tại Hà Nội và Hướng dẫn khám bệnh tuyến trung ương với những thông tin đắt giá và chính xác nhất.

Chúc bạn và gia đình luôn mạnh khỏe!