Tìm hiểu 6+ nguyên nhân phổ biến gây khô mắt

1. Khô mắt – vấn đề cấp bách cần giải quyết

Khô mắt là vấn đề thường xuyên gặp phải của các nhóm đối tượng làm việc với máy tính, điện thoại nhiều giờ liền mỗi ngày như: Nhân viên văn phòng, giáo viên dạy trực tuyến, youtube livestream… Tình trạng khô mắt khiến người bệnh luôn có cảm giác bỏng rát, mệt mỏi và nặng trĩu thậm chí có thể dẫn đến suy giảm thị lực và giảm sút hiệu quả làm việc.

Nước mắt được tuyến lệ tiết ra có vai trò quan trọng giúp rửa trôi bụi bẩn, khói bụi, vật thể lạ ra khỏi mắt. Ngoài ra, nước mắt còn có tác dụng giữ ẩm cho mắt và bảo vệ mắt khỏi nguy cơ bị nhiễm trùng. Khô mắt làm cho mắt rất dễ bị “bệnh”.

Cơ chế chính gây ra bệnh khô mắt là sự mất cân bằng giữa khả năng tiết và thoát nước mắt. Lượng nước mắt được tuyến lệ sản xuất ra không thể đáp ứng đủ nhu cầu hoạt động của mắt, làm cho mắt bị khô. Dưới đây là một số nguyên nhân làm mất quá trình cân bằng sinh lý trên.

2. Tìm hiểu 6+ nguyên nhân phổ biến gây khô mắt

Tổng đài đặt lịch khám bệnh tuyến trung ương 19003367 hoặc đặt khám chủ động qua ứng dụng IVIE - Bác sĩ ơi!

a. Tuyến lệ sản xuất quá ít nước mắt

Tuyến lệ nằm trong khoang mắt có kích thước nhỏ bằng hạt đậu, hình dẹt có nhiệm vụ sản xuất dịch tiết (nước mắt). Tuyến lệ có các ống dẫn, dẫn nước vào bề mặt con mắt, giữ cho giác mạc và kết mạc lúc nào cũng ẩm ướt. Trong dịch tiết còn chứa một số thành phần có khả năng diệt khuẩn, do đó giữ cho mắt ít bị nhiễm khuẩn.

Khả năng tiết nước mắt của tuyến lệ sẽ bị suy giảm theo sự tăng dần của tuổi tác, do đó khô mắt sinh lí là một tình trạng hay gặp ở người lớn tuổi. Chúng ta gọi đây là sự lão hóa tự nhiên. Những đối tượng mắc các bệnh về mắt như: Viêm nhiễm mi mắt, viêm nhiễm bề mặt nhãn cầu,… cũng gây ra khô mắt.

b. Chất lượng nước mắt không tốt

Giác mạc hay còn gọi là tròng trắng được bao phủ và bảo vệ bởi ba lớp theo thứ tự từ trong ra ngoài: Lớp nhầy, lớp nước và lớp mỡ. Lớp nhầy đảm nhận vai trò dàn mỏng, làm đều nước mắt lên trên bề mặt giác mạc. Còn lớp mỡ giúp hạn chế quá trình thoát nước, giữ nước để làm ẩm cho mắt.

Khi 3 lớp màng bảo vệ này bị  xáo trộn làm cho tốc độ bay hơi của nước mắt  tăng lên đáng kể, khiến mắt bị khô. Trường hợp mất cân bằng giữa 3 lớp xảy ra trong một số bệnh như: Viêm bờ mi mắt, bệnh trứng cá đỏ…

c. Yếu tố môi trường

Việc tiếp xúc với màn hình máy tính nhiều giờ liền làm mắt phải di chuyển nhanh và liên tục cũng là một nguyên nhân dẫn đến khô mắt. Ngoài ra, khi sinh sống và làm việc trong môi trường nhiều khói bụi hoặc điều kiện thời tiết nắng nóng, hanh, gió khô cũng làm cho mắt bị khô. Nhìn chung, tất cả môi trường trên đều đẩy nhanh tiến độ thoát hơi nước ở mắt.

d. Sự thay đổi hormon ở phụ nữ

Bệnh khô mắt thường gặp ở chị em phụ nữ hơn là các đấng mày râu.

Khô mắt có thể là một tác dụng không mong muốn khi chị em dùng phương pháp tránh thai bằng hormon hoặc liệu pháp thay thế hormone ở tuổi mãn kinh. Điều tương tự cũng xảy ra ở chị em phụ nữ đang mang thai hoặc đeo kính áp tròng thường xuyên.

Các bác sĩ chuyên khoa chưa thể chắc chắn rằng nguyên nhân vì sao sự thay đổi hormon ở nữ giới cụ thể là sự tăng giảm estrogen lại gây nên tình trạng khô mắt. Nhưng có nhiều nghiên cứu cho thấy, có mối liên quan giữa sự suy giảm hormon estrogen và androgen ở phụ nữ sau mãn kinh với bệnh khô mắt.

e. Sử dụng một số loại thuốc

Ở một số người bệnh, khô mắt có thể biết đến như là tác dụng phụ khi sử dụng một số loại thuốc để điều trị bệnh toàn thân như: Thuốc kháng histamin, thuốc chống trầm cảm, thuốc tránh thai, thuốc trị các bệnh liên quan đến đường hô hấp,…

f. Khô mắt do mắc một số bệnh toàn thân

Đái tháo đường là bệnh toàn thân gây khô mắt hay gặp nhất. Bệnh đái tháo đường ở giai đoạn nặng có thể làm thương tổn các mô thần kinh chi phối cho hoạt động tiết nước mắt của tuyến lệ, do đó làm lượng nước mắt bị suy giảm đáng kể.

Ngoài ra, các bệnh tự miễn như: Hội chứng lupus ban đỏ, viêm khớp dạng thấp,… cũng có thể làm khô mắt.

3. Dự phòng khô mắt ở nhóm đối tượng có nguy cơ cao

Một số tip đơn giản, dễ dàng thực hiện được khuyến cáo dành cho phụ nữ có nguy cơ cao bị bệnh khô mắt như: Nhân viên văn phòng, youtuber… là:

- Chọn vị trí ngồi thoải mái, đảm bảo mắt cao hơn trung tâm màn hình máy tính từ 10-20cm.

- Duy trì khoảng cách an toàn cho mắt bằng cách đặt máy tính cách mắt khoảng 50cm.

- Nên cho mắt được thư giãn mỗi 20 giây sau 20 phút bằng cách đứng dậy đổi một cốc nước mới để phóng tầm mắt đi xa.

- Mát xa cho mắt bằng cách nhắm chặt và dùng 2 ngón tay xoay tròn mắt để giúp mắt điều tiết chất nhờn tốt hơn. Ngoài ra, bạn có thể áp hai bàn tay ấm nóng sau khi đã xoa đều nên mắt để tăng tốc độ lưu thông máu đến mắt.

- Khám mắt định kỳ 6 tháng/ lần để sớm phát hiện các bất thường bệnh lý về mắt (nếu có).

- Bổ sung thực phẩm giàu vitamin A và omega 3 để giúp mắt trở nên khỏe khoắn hơn.

Khô mắt không phải là một bệnh lý nguy hiểm nhưng nó quả thật là một mối đe dọa lớn đối với những người lơ là, chủ quan với bệnh. Bệnh xuất hiện với các triệu chứng quen thuộc như mỏi mắt, ngứa mắt khiến người bệnh không chú ý đến. Nếu khô mắt không được chữa trị trong thời gian dài, có thể dẫn đến giảm thị lực không hồi phục.

Hy vọng bài viết đã mang đến cho bạn đọc nhiều luồng thông tin bổ ích. Mọi thắc mắc cần được giải đáp vui lòng liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ và tư vấn. IVIE - Bác sĩ ơi tự hào là nơi để các bạn bè gần xa gửi gắm niềm tin yêu thông qua dịch vụ kết nối bệnh nhân – bác sĩ tại các bệnh viện uy tín trên toàn quốc.

Cẩm nang IVIE - Bác sĩ ơi cung cấp cho bạn các bí quyết khám bệnh tại Hà Nội và Hướng dẫn khám bệnh tuyến trung ương với những thông tin đắt giá và chính xác nhất.

Chúc bạn và gia đình luôn khỏe mạnh