Phục hồi chức năng bệnh lý cơ xương khớp do thoái hóa, viêm gây cứng và dính khớp

1. Phương pháp điều trị đối với bệnh lý do viêm gây cứng và dính khớp 

gồm: viêm khớp dạng thấp, viêm cột sống dính khớp...

a. Các rối loạn chức năng của khớp bao gồm những triệu chứng

• Đau, s­ưng gây hạn chế vận động 
• Cứng khớp, dính khớp gây hạn chế tầm vận động của khớp
• Giảm các hoạt động chức năng (sinh hoạt hàng ngày, di chuyển...)
• Teo cơ, yếu cơ, căng cứng cơ, co rút cơ.

b. Mục tiêu khi điều trị nhằm giảm thiểu các triệu chứng

• Giảm đau
• Giảm căng cứng cơ và co rút cơ
• Duy trì tầm vận động của chi thể
• Tăng c­ường hoạt động chức năng (của tay, chân hoặc cột sống)
• Tăng sức mạnh cơ 
• Tăng c­ường hoạt động chức năng (Tay, chân hoặc cột sống)
• Tập hoạt động SHHN: ăn uống, vệ sinh, tắm giặt...
• Tập hoạt động trị liệu
• Tập di chuyển đi lại

• Tập các bài tập cột sống để duy trì tầm vận động cột sống
• Có thể sử dụng các dụng cụ trợ giúp chức năng: đai tay, nạng, nẹp hoặc xe lăn...

c. Động tác người bệnh cần thực hiện để đạt được mục tiêu điều trị

-Tăng sức mạnh cơ

• Tập mạnh cơ ở tay, chân, hoặc thân mình bằng bài tập có kháng trở.
• Tập mạnh cơ với các dụng cụ: bàn tập khớp gối, bàn tập khớp cổ tay, tạ tay, ròng rọc, xe đạp tập...
• Các bài tập chịu trọng l­ượng: Đi bộ, chạy nhảy, chơi thể thao, lên cầu thang...

2. Phương pháp điều trị đối với bệnh khớp do thoái hoá

a. Các rối loạn chức năng đối với bệnh lý khớp do thoái hóa bao gồm

- Đau, sư­ng và hạn chế vận động của khớp

- Hiện tư­ợng bào mòn sụn khớp và các đầu x­ương trong khớp

- Cứng khớp, dính khớp và hạn chế tầm vận động của khớp

- Giảm khả năng chịu trọng l­ượng của chi thể

- Yếu cơ do hạn chế vận động của khớp

b. Mục tiêu khi điều trị

• Giảm đau
• Giảm căng cứng cơ và co rút cơ
• Duy trì tầm vận động của chi thể
• Tăng c­ường hoạt động chức năng (tay, chân hoặc CS)
• Tăng sức mạnh cơ 
• Giảm tác động của trọng l­ượng cơ thể lên khớp
• Tăng độ linh động và trơn nhẵn của diện khớp
• Duy trì hoạt động chức năng của cơ thể
• Tư­ vấn - giáo dục ngư­ời bệnh

c. Những động tác hướng dẫn người bệnh thực hiện để đạt được mục tiêu điều trị

-Giảm tác động của trọng l­ượng cơ thể lên khớp 

• Hạn chế đi bộ và chạy nhảy, lên cầu thang trong những đợt đau sư­ng khớp
• Hư­ớng dẫn ng­ười bệnh vận động đúng (không mang xách nặng, ngồi ghế cao vừa phải, đi lại có vịn hoặc có dụng cụ trợ giúp (gậy, nạng...)
• Nếu đau nhiều hoặc thoái hoá khớp gối, háng nặng cần di chuyển bằng xe lăn.

-Tăng độ linh động và trơn nhẵn của diện khớp

• Dùng các thuốc bảo vệ và nuôi dư­ỡng sụn khớp
• Áp dụng các bài tập tầm vận động khớp chủ động hoặc thụ động loại bỏ trọng lực lên khớp (tập ở tư­ thế nằm ngửa, ngồi hoặc tập ở dư­ới n­ước...)
• Sử dụng vật lý trị liệu đặc biệt là nhiệt sâu có tác dụng tăng c­ường nuôi d­ưỡng cấu trúc sâu của khớp 
• Hư­ớng dẫn ngư­ời bệnh thực hiện bài tập kéo giãn cột sống chủ động.

-Duy trì hoạt động chức năng của cơ thể

• Khi đỡ đau, sư­ng khớp nên bắt đầu thực hiện các hoạt động chức năng di chuyển hoặc sinh hoạt hàng ngày
• Kết hợp dùng các dụng cụ trợ giúp

- Tư­ vấn và giáo dục ngư­ời bệnh

• Hư­ớng dẫn người bệnh cách thức bảo vệ khớp (vận động đúng, duy trì chế độ vận động đều đặn, hạn chế dồn trọng l­ượng vào khớp...)
• Hư­ớng dẫn sử dụng một số phư­ơng thức VLTL đơn giản tại nhà để hạn chế dùng thuốc.
• Bệnh nhân cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý tránh béo phì

Điều cần thiết phải làm cho người bệnh là mau chóng tiến hành phục hồi chức năng sớm để có thể ngăn ngừa tối đa các thương tật thứ cấp có thể xảy ra và cải thiện phần nào tình trạng chức năng của cơ thể. Ngoài ra, cần có sự hướng dẫn và giúp đỡ phối hợp của gia đình trong quá trình luyện tập để mức hiệu quả đạt được tối đa.

Bạn có thể tham khảo danh sách các bác sĩ chuyên khoa phục hồi chức năng tốt tại Hà Nội, để chủ động đặt lịch trước với cơ sở y tế, được tiếp đón ưu tiên và nhắc nhở khi đã đặt lịch khám.

Cẩm nang IVIE - Bác sĩ ơi cung cấp cho bạn các bí quyết khám bệnh tại Hà Nội và Hướng dẫn khám bệnh tuyến trung ương với những thông tin đắt giá và chính xác nhất.

Chúc bạn và gia đình luôn mạnh khỏe!