Nhận biết, phòng ngừa và xử trí cơn thiếu máu não thoáng qua

Tuy nhiên thực tế còn rất ít các thông tin về cơn thiếu máu não thoáng qua khiến nhiều người vẫn còn thờ ơ và có những suy nghĩ sai lầm về tình trạng bệnh lý này. Vậy nên hãy cùng IVIE - Bác sĩ ơi tìm hiểu các dấu hiệu nhận biết, phòng ngừa và xử trí cơn thiếu máu não thoáng qua trong bài viết dưới đây.

Cơn thiếu máu não thoáng qua là gì?

Cơn thiếu máu não thoáng qua là một trong các thể của nhồi máu não. Đó là tình trạng thiếu cung cấp máu tạm thời cho một vùng não nào đó mà nguyên nhân là do tắc, hẹp mạch máu nuôi dưỡng.

Gọi là cơn thiếu máu não thoáng qua vì chúng chỉ diễn ra trong một thời gian ngắn, trung bình khoảng 5-10 phút. Và tình trạng hẹp tắc mạch máu được giải quyết ngay sau đó. Đặc biệt, cơn thiếu máu não thoáng qua không để lại bất kỳ di chứng hay các tổn thương thực thể trên não sau thời gian hồi phục.

Theo nhiều nghiên cứu, nguyên nhân của cơn thiếu máu não thoáng qua có liên quan tới các cục máu  trắng ( tiểu cầu) dễ tan, cục máu đỏ nhỏ, hay có thắt mạch máu tạm thời không rõ căn nguyên.

Dấu hiệu nhận biết cơn thiếu máu não thoáng qua

Trên thực tế, cơn thiếu máu não thoáng qua được xem là “đột quỵ giả”. Bởi hầu hết các triệu chứng lâm sàng rất giống với đột quỵ não. Yếu tố quan trọng để chẩn đoán phân biệt là triệu chứng xảy ra ngắn.

Không có bất kỳ một tiêu chuẩn chẩn đoán chắc chắn nào cho tình trạng thiếu máu não thoáng qua. Và biểu hiện lâm sàng rất khác nhau tùy thuộc vào vùng hệ cảnh hay hệ nền bị tổn thương. Vì vậy khi có một trong các dấu hiệu bất thường dưới đây, bạn cần phải tới các trung tâm y tế sớm nhất có thể:

- Đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, nhìn đôi...

- Đột ngột nhìn mờ hoặc mù tạm thời một mắt mà trước đó thị lực hoàn toàn bình thường, không có chấn thương kèm theo

- Liệt nhẹ nửa người có thể ưu thế liệt tay mặt hoặc liệt hai chi dưới

- Rối loạn cảm giác như tê bì chân tay, cảm giác nặng, mất nhận biết đồ vật hay tư thế vị trí...

- Khó nói

- Có các cơn khụy

- Đột nhiên lên cơn co giật

Các triệu chứng của cơn thiếu máu não thoáng qua dễ bị nhầm với bệnh lý động kinh, hạ đường máu, rối loạn tiền đình...

Xử trí cơn thiếu máu não thoáng qua

Nguyên tắc hàng đầu của cơn thiếu máu não thoáng qua là đề phòng xuất hiện đột quỵ não hay nói cách khác là thiếu máu não cục bộ hình thành. Phần lớn, xử trí cơn thiếu máu não thoáng qua thiên về dự phòng, vì các triệu chứng thường tự chấm dứt mà không cần có sự can thiệp của y khoa.

Giai đoạn cấp tính

Hướng xử trí tùy thuộc vào nguồn gốc gây bệnh. Nếu do nguồn gốc từ tim như rung nhĩ thì khuyến cáo sử dụng kháng vitamin K kéo dài với warfarin để duy trì INR trong giới hạn cho phép. Trên thực tế ngày nay có rất nhiều các loại thuốc chống đông thế hệ mới ra đời như Dabigatran, Rivaroxaban, apixaban...Với ưu điểm không cần theo dõi sát INR, khắc phục được các tác dụng phụ của các thuốc chống đông thế hệ cũ. Tuy nhiên chi phí đắt hơn rất nhiều. 

Mặt khác, nếu căn nguyên của thiếu máu cục bộ không do nguồn gốc tim mạch thì cân nhắc dùng chống ngưng tập tiểu cầu.

Giai đoạn tiếp theo

Cơn thiếu máu não thoáng qua xảy ra chức tổ chức năng não đang gặp vấn đề, đặc biệt là hệ thống mạch máu. Nên các bệnh nhân cần được tầm soát các nguyên nhân liên quan tới mạch máu bằng các xét nghiệm hình ảnh như chụp cộng hưởng từ mạch máu, chụp mạch não... Mục đích để phát hiện nơi tắc, mức độ hẹp, tổn thương loét, cục máu đông ở thành mạch để có hướng giải quyết kịp thời.

Ngoài điều trị nội khoa tích cực thì ngoại khoa được cân nhắc trong nhiều trường hợp. Nếu động mạch cảnh hẹp >70% thì chỉ định phẫu thuật bóc tác nội mạch động mạch cảnh, tạo hình mạch hoặc đặt stent động mạch. Bên cạnh những ưu điểm vượt trội thì ngoại khoa cũng có thể gây nên các biến chứng như xuất huyết não, nhồi máu thứ phát...

Dự phòng cơn thiếu máu não thoáng qua

Vốn không phân biệt tuổi tác, cơn thiếu máu não thoáng qua có thể xảy ra ở bất kỳ ai nên cần phải có những biện pháp dự phòng thiết thực. Điều này giúp làm giảm tỷ lệ hình thành đột quỵ não và dự phòng rất nhiều bệnh lý ở các cơ quan khác. Một số biện pháp dự phòng mà ai cũng nên biết như:

- Đối với người lớn tuổi cần được theo dõi và phát hiện sớm các bệnh lý như tăng huyết áp, đái tháo đường

- Duy trì chế độ ăn khoa học, hạn chế ăn mặn và các thức ăn giàu chất béo

- Luyện tập thể dục thể thao thường xuyên

- Kiểm soát cân nặng trong giới hạn cho phép.

- Tránh sử dụng các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá

- Tránh gió lùa, giữ ấm cơ thể không nên để thay đổi nhiệt độ đột ngột.

Hy vọng bài viết cung cấp cho bạn đọc nhiều thông tin bổ ích trong việc nhận biết,  phòng ngừa và xử trí cơn thiếu máu não thoáng qua. Nếu nhận thấy những dấu hiệu bất thường của cơ thể, hãy nhanh chóng liên hệ với các bác sĩ, bệnh viện để được kiểm tra, thăm khám tổng quát. Đồng thời nhận được sự hướng dẫn trong việc chăm sóc và bảo vệ sức khỏe bản thân thân một cách tốt nhất.