Tràn dịch ổ bụng và siêu âm đánh giá dịch ổ bụng

1. Vai trò của siêu âm trong đánh giá tổn thương ổ bụng

Ở Việt Nam tỷ lệ bệnh nhân tai nạn giao thông rất nhiều với các chấn thương bụng kín là các chấn thương nặng, cần phát hiện và điều trị kịp thời.

Tràn dịch ổ bụng là dấu hiệu quan trọng trong cấp cứu. Chẩn đoán dịch ổ bụng dấu hiệu dựa vào phương tiện siêu âm và chụp cắt lớp vi tính. Trong chấn thương bụng việc phát hiện tổn thương ổ bụng có hay không có ý nghĩa lớn, quyết định điều trị. Chấn thương bụng kèm theo là dấu hiệu nặng và cần đánh giá ngay ảnh hưởng huyết động hay không?

Ngày nay kinh tế phát triển, Cắt lớp vi tính tuy rất phổ biến, nhưng ở các tuyến dưới hoặc các phòng khám, một số nơi xa thành phố việc trang bị máy CT rất khó khăn.

Tràn dịch ổ bụng là dấu hiệu quan trọng trong cấp cứu

Siêu âm ổ bụng là phương tiện đơn giản nhưng hiệu quả với độ nhạy 89%, độ đặc hiệu 100%, độ chính xác 98%. Các bước thực hiện siêu âm FAST (tức siêu âm nhanh) đối với 4 vùng quanh gan, lách, tiểu khung, màng ngoài tim để đánh giá dịch ổ bụng và hữu ích đánh giá nhanh huyết động bệnh nhân.

Không những bác sĩ chuyên ngành chẩn đoán hình ảnh, bác sĩ đa khoa đều có thể thực hiện. Với dấu hiệu dịch ổ bụng lượng nhiều, lượng dịch tăng nhanh liên quan nhiều đến tiên lượng dè dặt và biểu hiện của sự thất bại trong điều trị bảo tồn, cần can thiệp mở bụng cấp cứu cầm máu ngay.

Với những tổn thương bụng không gây chảy máu, không ảnh hưởng huyết động, điều trị theo dõi cho bệnh nhân.

2. Cách đơn giản ước tính lượng dịch tự do trong ổ bụng

Thế tích dịch có thể được lượng giá bằng số khoang phúc mạc có dịch. Thể tích dịch được gọi là ít (100-200ml) khi dịch được phát hiện chỉ trong một khoang, trung bình (200-500ml) khi có dịch trong 2 khoang, nhiều(>500ml) khi dịch có trong 3 khoang hoặc hơn. 

Hoặc cách đơn giản ước tính cực kì nhanh chóng ví dụ 0,5cm dịch ở khoang Morison tương ứng 500ml dịch ổ bụng. 1cm dịch ở khoang Morison tương ứng 100ml dịch ổ bụng. Đo bề dày khoang gan- thận phải và từ đó ước tính nhanh chóng, dễ dàng lượng dịch. Siêu âm ổ bụng là phương tiện nhạy để dễ dàng phát hiện được dịch ổ bụng khi thể tích >100ml.

Siêu âm ổ bụng là phương tiện đơn giản nhưng hiệu quả với độ nhạy 89%

Tổng đài tư vấn và đặt lịch khám chẩn đoán hình ảnh tại các bệnh viện tuyến trung ương, phòng khám uy tín hoặc Tải ứng dụng Bác sĩ ơi - IVIE để xem thông tin các CSYT và đặt lịch chủ động hơn!

1900 3367

a. Ưu điểm siêu âm

Thực hiện tại chỗ ( giường bệnh, phòng hồi sức..).

• Không xâm lấn
• Nhanh gọn và đơn giản, rẻ tiền.
• Hình ảnh siêu âm dịch ổ bụng dễ dàng nhận biết

b. Nhược điểm

• Phụ thuộc vào kinh nghiệm người làm
• Bệnh nhân tràn khí dưới da, hình ảnh khó siêu âm Kẻ thù siêu âm là khí.
• Hạn chế đánh giá khoang sau phúc mạc và xác định vị trí tổn thương kém hơn CLVT.

Hình ảnh siêu âm ổ bụng

Ưu tiên hàng đầu: Tìm dịch máu ổ bụng. Tìm tổn thương tạng kèm theo vì nhiều trường hợp có tổn thương tạng nhưng không gây chảy máu ổ bụng (25-30%).

Một số lưu ý chẩn đoán phân biệt dịch màng phổi: Dịch màng phổi nằm trên cơ hoành.

Bài viết này đơn giản, nhưng có giá trị rất lớn cho chấn thương nói chung, chấn thương bụng nói riêng. 

Ngoài ra, bạn có thể tìm hiểu thêm về các vai trò của phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác, để có biện pháp phòng ngừa sớm, tránh biến chứng của bệnh.

Để đặt lịch khám với các bác sĩ giỏi hoặc đặt lịch khám ưu tiên tại các bệnh viện lớn bạn có thể gọi tới tổng đài để được tư vấn, hỗ trợ tại IVIE.

1900 3367